سفالگری با دست

در ترم اول سفالگری تکنیکهای متنوعی آموزش داده می شود که بسیار کاربردی هستند.

توصیه می شود که هر سفالگری تکنیکهای فرم دهی با دست را یادبگیرد زیرا حتی اگر در آینده تکنیک فرم دهی هنرمند سفالگر با چرخ باشد و یا قالبگیری و ریخته گری این تکنیکهای فرم دهی به کارش می آید و بسیار کمک کننده خواهد بود و نه تنها کمک کننده به بقیه تکنیکهای فرم دهی دیگر است بلکه خود به تنهایی بسیار کامل و جامع است.

بعضی از هنرمندان سفالگر دنیا فقط با این تکنیکها فرمهای بسیار جذابی خلق می کنند .

برای افرادی که نمی خواهند که تجهیزات زیادی برای این رشته داشته باشند این ترم بسیار توصیه می شود زیرا با تجهیزات  بسیار اندک که شامل گل سفالگری، وردنه، دو تکه چوب با ضخامت یکسان، سفره یک با مصرف، مداد و کاغذ و خط کش کار بسیار راحت خواهد بود.

 

سفالگری به روش پینج یا انگشتی (Pinch)

ساده ترین فرم دهی سفال تکنیک پینچ است.

اولین باری که بشر توانست به گل فرم دهد با این روش بود.

توده گلی را در دست بگیرید و با انگشتان خود به آن فرم دلخواهتان را بدهید.

بااین تکنیک قطعات کوچکی را می توان ساخت.

در این تکنیک آثار انگشتان شما بر روی اثر باقی می‌ماند.

از این تکنیک برای ساختن  بعضی از فنجان‌های مراسم چای در ژاپن استفاده می‌شود.

فرم نهایی، بسیار بدوی و دلنشین خواهد بود.

بااین تکنیک حتماً نباید ظرف ساخت هر آن چیزی را که در ذهن دارید می‌توانید بسازید. یک مجسمه کوچک یا یک اسباب بازی.

 

سفالگری به روش فیتیله‌ایی (coil)

قبل از اختراع چرخ سفالگری همه سفالینه‌های بزرگ را به روش فیتیله‌ایی می ساختند.

ایده اولیه چرخ سفالگری نیز از این روش نشات گرفته است.

با این تکنیک می‌توان هر فرمی (چه قرینه و چه غیر قرینه) و به هر اندازه‌ایی (از یک سرمه‌دان کوچک تا یک شهر) را ساخت.

این تکنیک بدین صورت است که برای ساختن یک ظرف، کف آن ظرف را اول به روش ورقه‌ایی می‌سازند.

بعد دیواره کناری آن را با گذاردن فیتیله‌ها روی هم می‌سازند هر زمان که دهانه ظرف به سمت بسته شدن پیش می‌رود فیتیله را به سمت داخل و هر زمان که باز می‌شود به سمت بیرون قرار می‌دهند.

بعد از گذاشتن هر سه فیتیله می‌توان این فیتیله‌ها را از داخل و از بیرن به هم وصل کرد.

اگر بخواهید ظرف از یک طرف طرح‌های فیتیله را داشته باشد می‌توان فقط از طرف مقابل فیتیله‌ها را به هم وصل کنید و حتی می‌توانید با فیتیله‌ها بازی کنید و شکلهای مختلفی از فیتیله را داشته باشید.

هنوز هم در بعضی از نقاط دنیا کسانی هستند که با این تکنیک سفالگری می کنند (کلپورگان سیستان و بلوچستان و سرخپوستان امریکا).

 

 

سفالگری به روش ورقه‌ایی (slab)

گل از نظر رطوبت مراحل مختلفی را طی می‌کند.

گل در هر مرحله رطوبتی خاصیتی از خود نشان می‌دهد.

گل در حالت نرم وقتی که بر زمین می‌افتد فرم زمین را به خود می‌گیرد و در حالت خشک وقتی که بر زمین می افتد می شکند.

مراحل مختلفی از نظر رطوبت بین گل نرم و گل خشک وجود دارد که دو نقطه از این مرحله برای ما مهم است.

• حالت چرمینگی

  در حالت چرمینگی، گل، خیس است ولی وقتی به زمین می افتد فرم زمین را نمی‌گیرد و فرم خود را حفظ می‌کند .

  در این شرایط دو قطعه گل چرمینه می‌توانند به هم وصل شوند از این خاصیت گل در شرایط چرمینه می‌توان استفاده کرد برای ساخت اشیاء تکنیک ورقه‌ایی.

  حالت استخوانی( در حالت استخوانی قطعات به هم وصل نمی شوند با وجود اینکه قطعات هنوز خشک نشده اند).

 

 

تکنیکهای ورقه ای بر اساس ساده ترین فرم آن دسته نام گذاری شده است.

• مکعب

 

منظور از تکنیک اسلب مکعب این نیست که فقط مکعب بسازید بلگه منظور فرمهایی با سطوح تخت و زاویه تیز است.

مثلا یک هرم، و یا یک کلبه، ویا یک گلدان شش ضلعی.

برای این منظور اول به یک طراحی دقیق احتیاج داریم و آماده سازی الگو های لازم از هر وجه.

در مرحله بعد گل را تخت می کنیم.

برای ایجاد ورقه هایی با ضخامت کاملا یکسان از شاخصهایی با ضخامت دلخواه یکسان استفاده می کنیم.

اول یک پارچه متقال زیر گل پهن می کنیم شاخصها را دو طرف گل قرار می دهیم به طوری که وردنه فقط روی شاخص حرکت کند و گل را تخت میکنیم.

بعد از تخت کردن گل الگو را بر روی گل گذاشته و میبریم.

تمام ورقه های گل بریده شده را بر روی یک صفحه می گذاریم و به منظور چرمینه شدن قطعات آنها را زیر یک نایلون می پوشانیم.

بعد از چرمینه شدن قطعات را با سرکه و فیتیله به هم می چسبانیم.

• استوانه
  

احتیاجی به چرمینه شدن ندارد یک مستطیل را بریده و بعد دور یک استوانه که از قبل با روزنامه پوشانده شده می‌پیچیم و بعد از وصل کردن، استوانه را از داخل استوانه گلی خارج  می‌کنیم.

• عدسی 

 

در تکنیک عدسی باید بعد از بریدن گل قطعات را روی یک فرم محدب قرار داد و بعد از چرمینه به هم وصل کرد.

 

• بشقاب

در روش بشقاب ورقه گل را براساس طرح بشقاب می‌بریم و بعد گل را در یک ظرف بشقاب مانند می‌گذاریم تا خشک شود.

 

 

 

آموزشگاه آرام هنر