تکنیک راکو

تکنیک  راکو (Raku)

راکو یک تاثیر اتفاقی روی بدنه سرامیکی است که در آن هیچ خواسته یا انتظاری نیست و آن‌چه پیش می‌آید زیباست.

تاریخچه راکو

پیدایش تکنیک راکو به فنجان‌های مراسم چای ژاپنی برمی‌گردد. آن فنجان‌ها با دست ساخته می‌شدند و عموماً لعاب سربی داشتند که در دمای بالا از کوره بیرون آورده شده و در فضای باز می‌گذاشتند تا سرد شود.

در قرن ۱۶ میلادی امپراطور “هیدوئوشی” به منظور متحد کردن قبائل مختلف در ژاپن دستور داد طراحی واحدی برای ظروف مراسم مذهبی چای انجام شود. این کار بر عهده هنرمند کره ای “چو جی رو” گذاشته شد. او به طور تصادفی این تکنیک را کشف کرد و چنان بین مردم و امپراطور مورد قبول واقع شد که نام خانوادگی خود را به “راکو” تغییر داد و حرفه خانوادگیش از آن به بعد طراحی ظروف با این تکنیک شد. معنای کلمه راکو لذت، خرسندی، شادی و قناعت است.

راکو برای تزئین ظروف مراسم مذهبی چای بین مردم ژاپن بسیار محبوبیت پیدا کرد، دلیلش تطابق این هنر با مذهب ژاپنی “چان” است، به عبارت دیگر راکو یک هنر مذهبی ژاپنی است که مفاهیم مذهب چان را بیان می‌کند. از خصوصیات هنر مذهبی ژاپن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛ آن‌چه خارج از تقارن باشد، آن‌چه خارج از قالب و قانون باشد، آزاد از بی‌نقصی باشد، رها از کامل باشد، ساده و طبیعی بوده و برای زیبا شدنش تلاش نشده باشد، به هسته‌ای معنادار اشاره کند، بدون ابتدا و انتها باشد، در هیاهو آرام باشد.

“برنارد لیچ” در سال ۱۹۱۱ این تکنیک را از ژاپنی‎‌ها یاد گرفت و آن را به دنیای غرب شناساند، از آن زمان به بعد اکثراً توسط غربی‌ها تغییراتی در این تکنیک صورت گرفت که از آن جمله می‌توان به اضافه کردن سطل احیا، صیقلی کردن ظروف، ساختن ظروف روی چرخ، استفاده از دوغاب، ایجاد تکنیک راکوی لخت شده و … اشاره کرد.

تکنیک‌های مختلف راکو

• راکوی لخت (Naked Raku):

تکنیک راکوی لخت یا طراحی با دوده حدود ۴۶ سال پیش توسط Jerry Caplan به طور اتفاقی کشف شد تکه‌ای زنگ آهن از در کوره جدا شده و روی ظرف افتاد و موقع احیا جلوی نفوذ دوده را گرفت و باعث ایجاد طرحی روی ظرف شد.

• راکو مس مات (Matt Cupper): بدنه راکو با فرمول ۸۰٪ اکسید مس و ۲۰٪ ترانس و احیای سبک
• راکو لاستر (Luster): ۸۰٪ ترانس و ۱۰٪ کربنات لیتیم ۲٪ اکسید بیسموت ۳٪ کربنات مس ۵٪ کربنات سدیم احیا صورت میګیرد.
• راکو لعاب ترک (whit crackle): بدنه راکو ۸۰٪ ترانس ۱۰٪ کربنات سدیم و ۱۰٪ کربنات لیتیم احیا صورت میګیرد.
• راکو موی اسب (horse hair): بدنه راکو بدون لعاب بعد از پخت راکو بدون احیا روی آن موی اسب می‌اندازیم تا در آن ناحیه احیا شود.

نحوه اجرای راکو

ظرف را در دمای بالا از کوره درآورده و آن‌را به سرعت سرد می‌کنند. برای سرد کردن ناگهانی قطعه می‌توان بلافاصله آن‌را در آب انداخت یا در فضای باز رها می‌کنند تا سرد شود (روش سنتی ژاپنی) یا ظرف را بیرون آورده و در سطل احیا می‌گذارند (تا دوده ایجاد شده روی آن طرح ایجاد کند)

آموزشگاه آرام هنر