ترم چهارم آموزش سفال: چرخ یک (throwing)

 

آموزش سفالگری با چرخ

 

تاریخچه چرخ سفالگری

اختراع چرخ سفالگری  به هزاره سوم قبل از میلاد برمی‌گردد.

یافته‌های باستانشناسان نشان می‌دهد که اختراع اولین چرخ سفالگری توسط ایرانیان صورت گرفته است.

چرخ سفالگری دستگاهی است شامل یک صفحه که گل بر روی آن قرار می‌گیرد.

 

 

یک شفت که صفحه بالا را به یک فولی یا صفحه پایینی وصل می‌کند .

و نیرویی که باعث چرخش این صفحات می‌شود که ممکن است این نیرو به وسیله  پای خود سفالگر و یا توسط نیروی الکتریسیته ایجاد شود.

سرعت چرخ پایی بستگی به سرعت خود سفالگر دارد.

اختراع چرخ سفالگری انقلابی در تمدن بشری ایجاد کرد.

سفالگری با چرخ باعث شد سرعت تولید محصولات سفالگری افزایش یابد و کیفیت مطلوبتری نیز داشته باشد .

سفال هایی که با چرخ اجرا می شدند چه از نظر قرینه بودن و چه از نظر سبک شدن  بسیار مرقوبتر از سفالگری به روش فیتیله ای بود.

سفالگری با چرخ برخلاف تکنیک‌ دست احتیاج به مهارت زیادی دارد و این مهارت فقط با انجام دادن و تمرین کردن این تکنیک صورت می‌پذیرد.

 

انواع چرخ سفالگری

• چرخ پایی

نیروی محرکه از ماهیچه پاهای خود سفالگر است.

کار با این چرخ بسیار سخت است.

در ضمن اندازه چرخ بزرگ است و برای  استودیوهای امروزی زیاد مناسب نیست.

• چرخ برقی با دو دور

این چرخ معمولا نیروی محرکه آن، متور کولر است و فقط دو سرعت دارد یکی تند و دیگری تندتر.

این چرخ برای افرادی که تفننی کار می کنند توصیه می شود.

در ضمن اخیرا چرخهایی پایی را نیز با اضافه کردن یک متور کولر به چرخ برقی تبدیل کرده اند.

• چرخ برقی با سرعت متغییر

این چرخ نسبت به چرخ دو سرعته حرفه ای تر است و برای افرادی که می خواهند به طور جدی سفالگری کارکنند توصیه می شود اما باید نسبت به اینکه چه مقدار گل را می تواند تحمل کند تحقیق کنید.

چرخها با دور متغییر گران تر و دقیقتر از پرخهای دو دور هستند.

ا

مراحل چرخ کاری

• ورز دادن گل

خود دو نوع است ورز دادن کله قوچی و ورز دادن اسپیرالی ورز دادن مرحله مهمی در چرخکاری است.

 

• نشستن پشت چرخ سفالگری

• نم کردن مرکز چرخ.

• گذاشتن چانه گل بر روی چرخ سفالگری.

محکم باید بکوبید

• خیس کردن دست.

• مرتب کردن چانه گل.

گل را روی چرخ در حین چرخیدن صاف میکنیم

• مرکز کردن چانه گل (این مرحله از چرخ کاری سخت ترین مرحله است که احتیاج به تمرین بسیار زیادی دارد).

 

 

• سوراخ کردن گل.

• باز کردن گل.

• قلاژ اولیه (قلاژ کردن نیز احتیاج به مهارت زیادی دارد).

 

 

• قلاژ ثانویه.

 

 

• درست کردن استوانه.

 

• فرم دهی نهایی.

 

• برداشتن قطعه از روی چرخ سفلگری.

• چرمینه شدن

• تراش قطعه و ساختن پایه کارو کف تراشی.

 

• خشک شدن

 

• پختن کار.

 

فرمهایی که در این ترم آموزش داده می‌شود

• استوانه

• کاسه ژاپنی

• کاسه ایرانی

• شکم از وسط

• شکم از بالا

• صراحی