ترم هشتم آموزش سفال: لعاب ۱ (Glaze)

آموزش لعاب مقدماتی در سفالگری

باستان شناسان اولین لعاب‌ها را مربوط به مصر (خمیر مصری) دانسته‌اند و بعد از آن لعاب‌های سربی بین النهرین قدیمی‌ترین لعاب‌ها  می‌باشند.

لعاب یک لایه شیشه‌ایی است که بر روی بدنه‌های سرامیکی به منظور نفوذ ناپذیری، زیبایی، بهداشتی شدن، افزایش مقاومت مکانیکی و شیمیایی و غیره روی بدنه‌های سرامیکی کشیده می‌شود.

ماده اصلی لعاب همان ماده اصلی تشکل دهنده شیشه است یعنی sio2 که از منابع مختلفی همچون شن، ماسه، سنگ چخماق و غیره تامین می‌شود ولی از آنجایی که دمای ذوب sio۲، در مقیاس سانتی گراد، ۱۷۱۰ درجه است باید یک کاتالیزور به آن افزود که دمای ذوب آن را پایین بیاورد این مواد را گداز آور نامیدند که شامل اکسیدهای مختلفی است مانند pbo ,na2o, k2o و غیره این مواد باعث می‌شوند دمای ذوب sio2 از ۱۷۱۰ درجه به ۱۰۰۰ درجه یا ۱۲۰۰ یا ۱۳۰۰ و یا ۱۴۰۰ برسد. براساس گداز آوری که استفاده می‌شود.

دقیقا این روش، روش تولید شیشه است ولی شیشه با لعاب فرق دارد اگر همین ماده را بر روی بدنه های سرامیکی اعمال کنیم به علت گران روی پایین این ماده، این ماده از روی بدنه های سرامیکی شره می‌کند.

با اضافه کردن آلومین گران روی این ماده را بالا می‌بریم و از شره کردن این ماده از روی بدنه های سرامیکی جلوگیری می‌کنیم اما این ماده باید بسیار کم در لعاب استفاده شود.

اگر این مواد را در کارخانه‌ها با هم مخلوط و فریت کنند (عمل فریت: ترکیب مواد اصلی لعاب و ذوب کردن و سرد کردن ناگهانی و سپس پودر کردن آنها) به صورت آماده در بازار قرار می‌گیرد که به این ماده ترانس می‌گویند این ماده بی رنگ است.

در این ترم با استینها ترانس را رنگی خواهیم کرد.  در نهایت روشها اعمال لعاب را انجام خواهیم داد که شامل غرق آبی، ریختن، قلم مو  و اسپری است.
لعاب‌هایی که در این ترم آموزش داده می‌شود: