در ترم دوم تکنیک های  سفالگری به روش دست به مجسمه و نقش برجسته سفالی میرسیم که تکنیکهایی بسیار جذاب و کار آمد هستند.

این ترم هم همانند ترم اول تکنیک دست برای افرادی که می خواهند سفالگری را در یک فضای کوچک کار کنند مناسب است.

ارزش افزوده این تکنیک بسیار زیاد است شما بر روی یک توده گل روزها و ساعتها کار میکنید و اثر خلاقانه ای ایجاد می کنید.

بر خلاف تکنیک چرخ و یا قالبگیری و ریخته گری که فعالیت بدنی زیادی دارد و وسعت فضایی که اشغال می کند زیاد است مجسمه سازی و نقش  برجسته چنین نیست.

مجسمه گاو

نقش برجسته(high relief)

نقش برجسته یک اثر نیمه سه بعدی است.

همانطور که می‌دانید نقاشی، دو بعدی و مجسمه، سه بعدی است ولی نقش برجسته بین این دو قرار دارد.

نقش برجسته در طول تاریخ رابطه تنگا تنگی با معماری داشته است از قوم آشور گرفته تا یونانیان.

نقش برجسته از متریال‌های مختلفی می‌تواند ساخته شود مانند:

• نقش برجسته سنگی
• نقش برجسته فلزی
• نقش برجسته چوبی
• نقش برجسته سیمانی
• نقش برجسته رزینی
• نقش برجسته سفالی
• حتی نقش برجسته در قالی

ولی براساس متریالی که انتحاب می‌کنیم محدودیت کار خواهیم داشت .

در نقش برجسته‌های سفالی به دلایل زیر گل را به قطعات کوچکتر تقسیم می کنیم.

• نمی‌توان گل را به اندازه مساحت زیادی پهن کرد زیرا گل ترک می‌خورد.
• گل باید بعد از خشک شدن به کوره رود و از انجایی که اندازه کوره ها متفاوت است باید بتوان در هر کوره ای قرار بگیرد.
• قطعات خشتها بسیار سنگین هستند و جابجایی آنها بسیار سخت است.

شکل خشتها می تواند

• به صورت خشتهای مربع و یا مستطیل باشد
• یا براساس طرح از قسمتهایی گل را برش داد. روشی که شبیه پازل است.

در هر صورت بعد از خشت زدن طرح را به وسیله سوزن بر روی گل انداخته و سپس زمینه طرح را با ابزار گل کن پایین می‌آوریم .

بعد بر روی طرح کار می‌کنیم.

می‌توانیم به روش نقش افزوده یا کاهنده عمل کنیم.

خشک شدن نقش برجسته باید بسیار به آرامی و با احتیاط صورت گیرد .

همچنین پختن آن نیز باید به آهستگی صورت گیرد.

بعد از پخت، یا آن را لعاب می‌زنند و یا پتینه می‌کنند .

بعد آن را روی یک قاب و یا روی دیوار نصب می‌کنند.

نقش برجسته بر اساس موضوع به چهار دسته تقسیم می شود.

کالبد انسانی و حیوانی

تقریبا سخت ترین نقش برجسته، نقش برجسته کالبد انسانی و حیوانی است زیرا درست است که هنرمند تناسب کالبد را از پیش دارد و آن را از روی طرح قبلی اجرا می کند ولی اجرای ماهیچه ها احتیاج به مطالعه دقیق تری در خصوص مجسمه سازی است.

معماری یک سازه کاملا سه بعدی است ولی نقاشی از معماری با پرسپکتیو نمایش داده می شود تا بتواند عمق را نشان دهد.

جرای یک طرح معماری در قالب نقش برجسته، هنر مند را ممکن است دچار مشکل کند که باید از طرح سه بعدی پیروی کرد و یا از پرس پکتیو، جواب هم زمان سه بعدی و پرسپکتیو است و ممکن است عجیب به نظر برسد ولی قابل اجرا است.

• خط و کتیبه

• در نقش برجسته کتیبه هنر مند سفالگز اثر هنری یک خطاط را به عریت می گیکرد تا زیبایی به آن افزایش دهد

• گل و بوته

مجسمه (sculpture) 

برای ساخت مجسمه‌های سفالی اولین قدم طراحی است که البته طراحی یا دیزاین خود یک فرایند خلاقانه است .

قدم بعد ماکت سازی است در این مرحله طراحی خود را باید به صورت نمونه کوچک اجرا کنید تا از مراحل سختی کار در حین اجرای اصلی اطلاع حاصل کنید.

در مرحله بعد اجرای نهایی است.

از انجایی که مجسمه های سفالی یک خصوصیت بارز دارند که مجسمه هایی هستند که به شکل توده هستند و شکل انتشاری ندارند.

بعد از چرمینه شدن با ابزار گل کن روی آن کار کرد و بعد از اتمام کار و قبل از خشک شدن داخل مجسمه را خالی کرده و یا از اول توده‌ایی از روزنامه را مچاله کرده و روی آن را گل گرفت و بعد از چرمینگی روزنامه را خارج کرد.