آرشیو بخش: گالری آثار
تکنیک راکو (Raku)
راکو یک تاثیر اتفاقی روی بدنه سرامیکی است که در آن هیچ خواسته یا انتظاری نیست و آن‌چه پیش می‌آید زیباست.
تاریخچه راکو
پیدایش تکنیک راکو به فنجان‌های مراسم چای ژاپنی برمی‌گردد. آن فنجان‌ها با دست ساخته می‌شدند و عموماً لعاب سربی داشتند که در دمای بالا از کوره بیرون آورده شده و در فضای باز می‌گذاشتند تا سرد شود.
در قرن ۱۶ میلادی امپراطور “هیدوئوشی” به منظور متحد کردن قبائل مختلف در ژاپن دستور داد طراحی واحدی برای ظروف مراسم مذهبی چای انجام شود. این کار بر عهده هنرمند کره ای “چو جی رو” گذاشته شد. او به طور تصادفی این تکنیک را کشف کرد و چنان بین مردم و امپراطور مورد قبول واقع شد که نام خانوادگی خود را به “راکو” تغییر داد و حرفه خانوادگیش از آن به بعد طراحی ظروف با این تکنیک شد. معنای کلمه راکو لذت، خرسندی، شادی و قناعت است.
راکو برای تزئین ظروف مراسم مذهبی چای بین مردم ژاپن بسیار محبوبیت پیدا کرد، دلیلش تطابق این هنر با مذهب ژاپنی “چان” است، به عبارت دیگر راکو یک هنر مذهبی ژاپنی است که مفاهیم مذهب چان را بیان می‌کند. از خصوصیات هنر مذهبی ژاپن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛ آن‌چه خارج از تقارن باشد، آن‌چه خارج از قالب و قانون باشد، آزاد از بی‌نقصی باشد، رها از کامل باشد، ساده و طبیعی بوده و برای زیبا شدنش تلاش نشده باشد، به هسته‌ای معنادار اشاره کند، بدون ابتدا و انتها باشد، در هیاهو آرام باشد.
“برنارد لیچ” در سال ۱۹۱۱ این تکنیک را از ژاپنیها یاد گرفت و آن را به دنیای غرب شناساند، از آن زمان به بعد اکثراً توسط غربی‌ها تغییراتی در این تکنیک صورت گرفت که از آن جمله می‌توان به اضافه کردن سطل احیا، صیقلی کردن ظروف، ساختن ظروف روی چرخ، استفاده از دوغاب، ایجاد تکنیک راکوی لخت شده و … اشاره کرد.
تکنیک‌های مختلف راکو
- راکوی لخت (Naked Raku):
تکنیک راکوی لخت یا طراحی با دوده حدود ۴۶ سال پیش توسط Jerry Caplan به طور اتفاقی کشف شد تکه‌ای زنگ آهن از در کوره جدا شده و روی ظرف افتاد و موقع احیا جلوی نفوذ دوده را گرفت و باعث ایجاد طرحی روی ظرف شد.
- راکو مس مات (Matt Cupper): بدنه راکو با فرمول ۸۰٪ اکسید مس و ۲۰٪ ترانس و احیای سبک
- راکو لاستر (Luster): ۸۰٪ ترانس و ۱۰٪ کربنات لیتیم ۲٪ اکسید بیسموت ۳٪ کربنات مس ۵٪ کربنات سدیم احیا صورت میګیرد.
- راکو لعاب ترک (whit crackle): بدنه راکو ۸۰٪ ترانس ۱۰٪ کربنات سدیم و ۱۰٪ کربنات لیتیم احیا صورت میګیرد.
- راکو موی اسب (horse hair): بدنه راکو بدون لعاب بعد از پخت راکو بدون احیا روی آن موی اسب می‌اندازیم تا در آن ناحیه احیا شود.
نحوه اجرای راکو
ظرف را در دمای بالا از کوره درآورده و آن‌را به سرعت سرد می‌کنند. برای سرد کردن ناگهانی قطعه می‌توان بلافاصله آن‌را در آب انداخت یا در فضای باز رها می‌کنند تا سرد شود (روش سنتی ژاپنی) یا ظرف را بیرون آورده و در سطل احیا می‌گذارند (تا دوده ایجاد شده روی آن طرح ایجاد کند)
آموزشگاه آرام هنر
تکنیک ساگار (Saggar)
ساگار لعاب نیست بلکه طرح‌های ناشی از ناخالصی‌های ایجاد شده هنگام پخت بدنه سفالی است که طرح‌هایی روی بدنه ایجاد می‌کند.
هنگام پخت قطعات سفالی در معرض خاکسترها، گازها و مواد مختلفی هستند که درون کوره وجود دارد. همچنین ممکن است کوره ناقص بسوزد و درصد اکسیژن داخل کم شود. همه این عوامل می‌توانند روی سطح سفال اثر بگذارند و باعث تغییر رنگ و ایجاد طرح‌هایی روی بدنه شوند.
تاریخچه تکنیک ساگار
سفالگران پیشین برای پیشگیری از این اثرات ناخواسته، بدنه‌های سفالی را درون پوشش محافظ قرار می‌دادند تا از آن‌ها درمقابل عوامل تاثیرگذار و شعله مستقیم محافظت کنند. این پوشش محافظ “ساگار” نامیده می‌شود. معنای لغوی ساگار (محافظت کردن) است. در قدیم ساگارها را بیشتر از خاک نسوز می‌ساختند اما امروزه برای ساخت ساگار از سرامیک آلومینا، سرامیک مولیت، سیلیکُن کارباید و زیرکُنیا استفاده می‌شود.
با شروع قرن بیستم سفالگران به هنر نیاکان خود که هزاران سال پیش سفال‌های خود را بدون لعاب می‌پختند علاقمند شدند. هنرمندان معاصر با توجه به فضای نسبتاً پاک کوره‌های امروزی عکس نیاکانمان عمل کردند و برای ایجاد این طرح‌ها روی قطعات سفالی بدون لعاب با استفاده از ساگار عمداً خاکسترها، گازها و مواد مختلف را درون آن حبس می‌کنند تا این طرح‌ها ایجاد شوند.
از آن پس این تکنیک بین هنرمندان سفالگر به تکنیک “ساگار” معروف شد.
